سونوگرافی
سونوگرافی
از دو کلمه لاتین شکل گرفته و معنی لغوی آن به این صورت است: sono به
معنی صوت و graphic به معنی شکل و ترسیم. سونوگرافی در علم پزشکی برای
تشخیص بیماری ها، تا کنون نقش بسزایی داشته است. سونوگرافی که نام دیگر آن
صوت نگاری و اکوگرافی نیز است بر مبنای امواج فراصوت ساخته شده است. با این
روش می توان تمام بافت های زیر جلدی را مورد بررسی قرار داد، بافت های
مانند مفاصل، عضلات، تاندون ها و اندام های داخلی بدن. سونوگرافی علاوه بر
کاربردهای درمانی که دارد یکی از مهم ترین اقدامات در زمان بارداری زنان می
باشد.
سونوگرافی چیست
سونوگرافی
یا همان Ultrasonography یک روش تصویر برداری بوده که بر خلاف روش های
دیگری مانند عکسبرداری با اشعه ایکس یا رادیو گرافی یا سی تی اسکن هیچ ضرری
برای بدن انسان ندارد.
در روش های فوق، بدن مورد تابش اشعه
یونیزان، قرار می گیرد. که این اشعه در دفعات بالا و زمانی که بیش تر از حد
مشخص وارد بدن انسان شود، باعث بروز مشکلات جدی در عملکرد سلول های بدن
خواهد شد. ولی خوشبختانه باید بدانید که در سونوگرافی هیچ استفاده ای از
اشعه ایکس نمی شود.
سونوگرافی دستگاهی که امروزه تبدیل به یک
ماشین همه کاره شده است ،دستگاهی که انتظارات منطقی و غیر منطقی بسیاری از
آن وجو دارد. سونوگرافی برای موارد بسیاری به غیر از بارداری هم کاربرد
دارد ،مثلا برای بررسی آسیب احشا در بیماران ترومایی ،یا بررسی تیروئید
،عروق ،کبد ،طحال ،کلیه ها ،رحم و تخمدان و… کاربرد دارد .
مادران در طول دوران بارداری لازم است تا در دوره های مشخصی ،سونوگرافی
های خاصی انجام دهند ،با کمک این سونوگرافی پزشک سلامت جنین را تایید می
کند . درمرکز سونوگرافی مهر ایرانیان ،تمام سونوگرافی ها با استفاده از
تجهیزات و دستگاه های مدرن و با بالاترین دقت انجام می شود ،شما می توانید
برای اطلاعات بیشتر با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید :
02144232838 – 02144255503 – 02144255504
تلگرام
اینستاگرام
اما می توان گفت موارد بسیاری از سونوگرافی ها ،سونوگرافی دوران بارداری
است . سونوگرافی دوران بارداری نه تنها خیلی مهم است بلکه خیلی هم هیجان
انگیز است . دلیل آن این است که پدر و مادر می توانند با کمک آن صدای قلب
جنین رابشوند ،دست و پای آن را ببینند و یا شاهد تکان خوردن جنین باشند که
حس بسیار خوبی است .
جنسیت جنین
یکی از مهمترین مرحله های سونوگرافی،سونوگرافی تعیین جنسیت
جنین است . تمام والدین دوست دارند که هر چه زودتر جنسیت جنین خود را
بدانند ،دقت داشته باشید که دقیق ترین و بهترین سن برای فهمیدن جنسیت جنین
ماه پنچم بارداری یا هفته بیستم بارداری است .
سونوگرافی یک دستگاه تشخیصی است و دقت تشخیص در انجام سونوگرافی امری مهم است ،در نتیجه در انتخاب مرکز سونوگرافی دقت کنید و بهترین سونوگرافی را انتخاب کنید .
سونوگرافی های لازم یا غیر ضروری در بارداری
در طول دوران بارداری انجام سه دوره
سونوگرافی کافی است . اولین دوره سونوگرافی در اوایل بارداری انجام می شود و
به این منظور توصیه می شود که رادیولوژیست بررسی کند که جنین قلب دارد و
جفت جنین در مکان خوبی قرار دارد یا خیر . دومین سونوگرافی در میانه
بارداری انجام می شود ،از این سونوگرافی به عنوان سونوگرافی تعیین جنسیت
نیز یاد می کنند و معمولا در هفته بیستم بارداری تجویز می گردد . البته
امروزه سونوگرافی NT به منظور تشخیص ناهنجاری های حنین در طول هفته یازدهم تا سیزدهم بارداری انجام می شود .
سونوگرافی در پایان دوران بارداری نیز به منظور بررسی وزن جنین ،وضعیت قرار گیری جنین و مایع دور جنین انجام می شود .
در حالت کلی در صورتی که جنین سالم باشد این
تعداد سونوگرافی در طول بارداری کفایت می کند ، متاسفانه برخی از والدین
اصرار به انجام سونوگرافی بیش از حد دارند و مرتبا در خواست سونوگرافی سه
بعدی و چهار بعدی را می دهند، این کار توصیه نمی شود و تنها لازم است این
سونوگرافی ها طبق دستور پزشک و یا رادیولوژیست انجام شود . گاهی پزشک این
طور تشخیص می دهد که برای برسی های بیشتر نیاز به انجام سونوگرافی با دقت
بیشتری است و ممکن است انجام هر کدام از سونوگرافی ها را برای فرد تجویز
کند .
مکانیسم سونوگرافی چگونه است
همانطور که گفته شد در سونوگرافی
از امواج فراصوت بهره گرفته شده است. امواج فراصوت، همان صدا هستند. ولی
انسان قادر به شنیدن آن نیست. صدا هیچ ضرری برای بدن انسان ندارد. لازم است
که بدانید زمانی که صدا با مانعی برخورد می کند، منعکس می شود. این دقیقا
حالتی است که می توان با آن بافت های داخلی بدن را مورد بررسی قرار داد. در
زمان انجام سونوگرافی بیمار هیچ حس درد و ناراحتی نخواهد داشت.
آزمایشات سونوگرافی
توسط متخصص تصویربرداری انجام می شود، در این روش با دستگاه سونوگرافی،
امواج فراصوت به داخل بدن تابانده می شود، این امواج بعد از رسیدن به بافت
بدن باز تابیده می شود، این امواج بعد از برخورد و بازتاب مجددا توسط
دستگاه سونوگرافی دریافت و ثبت می شود.
لازم است که بدانید، بافت های داخلی بدن در
دریافت و بازتاباندن امواج فراصوت توانایی های متفاوتی دارند. به این صورت
که ممکن است برخی از بافت های داخلی ، امواج فراصوتی را بیشتر و برخی کمتر
منعکس می کنند. زمانی که امواج از بافت های بدن باز تابانده می شود، توسط
دستگاه سونوگرافی دریافت و بعد از تجزیه و تحلیل به تصویر تبدیل می شوند.
همانطور که گفته شد سونوگرافی، وسیله
تصویربرداری مناسب جهت دیدن بافت های بدن است، بافت های نرم بدن با این
دستگاه می توان مورد بررسی قرار بگیرد ولی به خوبی نمی توان با سونوگرافی
مشکلات استخوانی بدن انسان را تشخیص داد. سونوگرافی انوع مختلفی دارد،
مانند سونوگرافی سه بعدی، دو بعدی، اکوکاریاگرافی ( سونوگرافی قلب کودک )
همچنین سونوگرافی داپلر که نوع خاصی از سونوگرافی است، جهت بررسی سرعت و
میزان خون در شریان ها را مورد بررسی قرار می دهد.
اقدامات لازم قبل از سونوگرافی
لازم است تا قبل از سونوگرافی اقدامات خاصی انجام شود:
باید مثانه به طور کامل پر باشد تا بتوان
تصویری واضح و دقیق از تخمدان ها و رحم به دست آوریم . رادیولوژیست به
افراد توصیه می کند که قبل از انجام سونوگرافی مقدار کافی آب بنوشند تا مثانه آن ها به طور کامل پر باشد .
برخی از افراد تصور می کنند که می توانند با مصرف دارو های ادرار آور ، قبل از انجام سونوگرافی ،دیگر نیاز به نوشیدن آب ،آبمیوه و چای ندارند ،در حالی که مصرف دارو بدون تجویز پزشک اشتباه است .
زنان بارداری که سونوگرافی در طول بارداری
را انجام می دهند ،نیاز نیست تا در ماه های بالا ،قبل از سونوگرافی مثانه
آن ها پر باشد ،اما در هفته های پایین بارداری پزشک توصیه می کند تا حتما
قبل از سونوگرافی مثانه آن ها پر باشد .
همانطور که گفته شد ،سونوگرافی انواع مختلفی دارد سونوگرافی واژینال
نیز یکی دیگر از انواع سونوگرافی می باشد ،سونوگرافی واژینال بر خلاف دیگر
انواع سونوگرافی لازم نیست تا مثانه پر باشد ،بر عکس مثانه پر سبب می شود
تا تصویر واضح به عنوان خروجی نمایش داده نشود .
قبل از انجام سونوگرافی حتما استحمام و اصلاح کنید تا مانعی در زمان سونوگرافی ایجاد نگردد .
قبل از انجام سونوگرافی ،در صورت ابتلا به بیماری و یا مصرف داروی خاصی با پزشک خود مشورت کنید .
افرادی که در ناحیه مورد نظر سونوگرافی ،
بدنشان دچار زخم و جراحت شده است ،باید تا بطورکامل زخم آن ها بهبود یابد
و تا بهبودی کامل آن سونوگرافی خود را به تعویق بی اندازند .
امروزه سونوگرافی کاربرد های فراوانی در
زمینه تشخیصی انواع بیماری ها دارد،پزشکان از این روش تصویر برداری برای
تشخیص و بررسی انواع بیماری های کودکان ،زنان و مردان استفاده می کنند .
سرطان پستان در بین بانوان از شایع ترین
سرطان ها می باشد که می تواند همراه با اختلالات فراوانی باشد . افرادی که
مشکوک به سرطان سینه هستند می توانند در مرحله اول با کمک سونوگرافی سینه
انواع توده های موجود در سینه را بررسی کنند . بیوپسی پستان یکی دیگر از اقدامات لازم در زمان سرطان سینه است که سونوگرافی در انجام آن نقش بسیار مهی را ایفا می کند .
فواید سونوگرافی
قبل از اینکه روش سونوگرافی در علم پزشکی
ابداع شود، برای تصویربرداری بافت های داخلی بدن از روش های دیگر همچون
رادیولوژی استفاده میشد. همانطور که می دانید روش رادیولوژی به کمک اشعه
ایکس انجام می گیرد که شاید برای چن بار این اشعه، ضرر آنچنانی برای بدن
نداشته باشد، ولی این روش برای بررسی وضعیت زنان باردار و تصویربرداری و
بررسی وضعیت جنین روش مناسبی نبود. همینطور برای برخی از بیماری های لازم
به بررسی های مکرر بود که رادیولوژی در این حالات می توانست تاثیرات منفی
بر روی بدن انسان داشته باشد. از جمله این تاثیرات می توان به ناهنجاری های
مادرزادی جنین، کوری جنین و انواع سرطان های خون اشاره کرد.
می توان گفت روش سونوگرافی یکی از بزرگترین
پیشرفت ها در علم پزشکی و تشخیص بیماری ها بوده است. بزرگترین مزیت آن
استفاده نکردن از اشعه ایکس در تصویربرداری ها است. با این روش، پزشک با
خاطر آسوده وضعیت جنین و زنان باردار را تحت نظر می گیرد بدون اینکه نگران
بروز خطرات برای مادر و جنین باشد.
انواع سونوگرافی
- سونوگرافی چشم: سونوگرافی برای چشم روش موثر برای ارزیابی کره چشم و پشت چشم می باشد. این سونوگرافی به دو روش انجام می گیرد:
- سونوگرافی مستقیم ( از روی سطح قرینه )
- سونوگرافی از روی پلک
- سونوگرافی بیضه: بیضه مردان از اعضای اصلی
بدن آن ها به شمار می رود. که در پی برخی از علائم و بیماری ها ممکن است
پزشک سونوگرافی بیضه را برای مردان تجویز کند. از بیماری های شایع که نیاز
به سونوگرافی دارند می توان به واریسکول، تشخیص و درمان بیضه هایی که پایین
نیامده اند، اصابت ضربه به بیضه ها و پیچش بیضه ها اشاره کرد.
لازم است والدین عزیز توجه داشته باشند که
بهتر است نوزاد پسر خود را بعد از تولد برای تشخیص سلامتی کامل بیضه ها نزد
متخصص ببرید. ممکن است متخصص برای تشخیص سریع مشکلات احتمالی بیضه ها،
سونوگرافی بیضه را برای نوزاد شما تجویز کند.
سونوگرافی بیماری های زنان
سونوگرافی
برای تشخیص تمام بیماری های زنان روشی بسیار موثر بوده و است. سونوگرافی
جهت تصویر برداری از تخمدان ها، لگن و رحم زنان مورد استفاده قرار می گیرد.
بیماری های شایع زنان که جهت تشخیص آن ها از سونوگرافی استفاده می شود می
توان به توده های رحمی، کیست های تخمدان، تومور در رحم و تخمدان، عفونت های
دستگاه ادراری اشاره کرد. به سونوگرافی این قسمت ها از بدن، سونوگرافی شکم
هم گفته می شود. در برخی از حالات ممکن است متخصص شما سونوگرافی داخل
واژن را برای تشخیص برخی از بیماری ها پیشنهاد دهد.
از دیگر انواع سونوگرافی می توان به
سونوگرافی در ارتوپدی، سونوگرافی داپلر عروق، سونوگرافی دستگاه ادراری،
سونوگرافی در مامایی ( برای زنان باردار)، سونوگرافی پستان ( برای بررسی و
تشخیص برخی از تومورها و بیماری های مربوط به پستان انجام می گیرد)،
سونوگرافی غده تیروئید، سونوگرافی شکم و دستگاه گوارشی اشاره کرد.
منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم.
با تشکر، مدیریت سایت سونوگرافی مهر ایرانیان
